Παρόλο ότι ο Κάσσανδρος άρχισε να οχυρώνει και να περιτειχίζει τη Θεσσαλονίκη από τότε που την ίδρυσε το 315 π.χ., εντούτοις τα κυριότερα οχυρωματικά έργα και τα τείχη που διασώθηκαν και υπάρχουν σήμερα κατασκευάστηκαν από τον αυτοκράτορα Μέγα Θεοδόσιο το (379-395 π.Χ.).
Μετά τον Θεοδόσιο και στη Βυζαντινή εποχή κάθε διοικητής της Θεσσαλονίκη προσπαθούσε να βελτιώσει και να επισκευάσει τα τείχη της Θεσσαλονίκης.
Αυτό βέβαια ήταν απολύτως απαραίτητο εάν λάβουμε υπόψιν μας ότι αυτά τα έργα δε δημιουργούνταν παρά μόνο για αποτρέψουν τους αμέτρητους επιδρομείς οι οποίοι κατά τη διάρκεια των αιώνων προσπαθούσαν να καταλάβουν τη Θεσσαλονίκη.
Συμπληρωνόταν και επισκευαζόταν συνεχώς για να μπορέσουν οι ηγέτες της Θεσσαλονίκης να τα βγάλουν πέρα με τους αμέτρητους βάρβαρους επιδρομείς οι οποίοι δε ήταν και λίγοι.
Αβαροσλάβοι, Σαρακηνοί, Τούρκοι, Θρακικές Φυλές, Κέλτες, Βούλγαροι, Γότθοι, Καταλανοί, Σέρβοι. και άλλοι δεν τη άφηνα ήσυχη τη Θεσσαλονίκη για αιώνες.
Το συνολικό μήκος των τειχών τα οποία περιστοίχιζαν τη Θεσσαλονίκη ήταν περίπου 7χιλιόμετρα, το ύψος μεταξύ 8,30-10,50 μέτρων και το φάρδος 4 μέτρα.
Τα Τείχη που διασώθηκαν, μετά από εκατοντάδες χρόνια περιπετειών, είναι περίπου 3 -4 χιλιόμετρα και περιλαμβάνουν όλα τα τείχη της Δυτικής Θεσσαλονίκης, της Άνω Πόλης, της Ακρόπολης και κάποια κατάλοιπα της Ανατολικής Θεσσαλονίκης.
Στα εναπομείναντα τείχη πρέπει να συμπεριλάβουμε και τρία σημαντικά οχυρωματικά έργα της Θεσσαλονίκης τα οποία διασώθηκαν σε πολύ καλή κατάσταση.
Το Επταπύργιο, Τον Τριγώνιο Πύργο ( Πύργο της Αλύσεως), και το Λευκό Πύργο οι οποίοι κτίζονται τον 15ο αιώνα και αποτελούσαν τα ισχυρότερα οχυρά της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Τελευταία προσθήκη στην περίμετρο των τειχών, στη νοτιοδυτική απόληξη τους, αποτέλεσε το φρούριο Βαρδαρίου, που κατασκευάσθηκε επί Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς ως ενίσχυση του λιμανιού.
Με την εξέλιξη της τεχνολογίας του πολέμου και τη πυρίτιδα τα τείχη άρχισαν να χάνουν τη σημαντικότητά τους και τη σημασία τους σαν οχυρωματικά έργα.
Αντιθέτως άρχισαν να θεωρούνται τον 19ο αιώνα σαν ανασταλτικοί παράγοντες στην ανάπτυξη της πόλης.
Έτσι το 1870 λοιπόν οι Τούρκοι κατεδάφισαν το παραλιακό τοίχος και διάφορα τμήματα του Ανατολικού και του Δυτικού τοίχους, και σιγά, σιγά καταστράφηκαν τα μισά περίπου κάστρα της Θεσσαλονίκης.
Με την κατεδάφιση του θαλάσσιου τείχους το 1870 και τις καθαιρέσεις εν συνεχεία τμημάτων του ανατολικού και δυτικού τείχους ως τις αρχές του 20ουαι. συντελέστηκε η καταστροφή της μισής σχεδόν περιμέτρου των τειχών της Θεσσαλονίκης.
Τα Βυζαντινά τείχη της Θεσσαλονίκης, αποτελούν σημαντικό τμήμα οχύρωσης. τεράστια ιστορική κληρονομιά και αναπόσπαστο κομμάτι του πολιτισμού της πόλης.
Η Βυζαντινή αρχιτεκτονική κτισίματος τω τειχών ήταν η ίδια με τη αντίστοιχη αρχιτεκτονική των Βυζαντινών τειχών της Κωνσταντινούπολης.
Ήταν κατασκευασμένα με πέτρες και τούβλα.
Το χτίσιμο τους περιβάλλεται από επαναλαμβανόμενες σειρές τούβλων και πετρωμάτων διακοσμημένα με Σταυρούς, αρχαιοελληνικά σύμβολα όπως η απεικόνιση του ήλιου ή ρόμβους.
Πρέπει να πούμε ότι σε πολλά σημεία χρησιμοποιούνταν στο χτίσιμο, υπολείμματα μαρμάρινων αγαλμάτων και διαφόρων άλλων ελληνικών κτισμάτων.
Το παραθαλάσσιο τείχος ήταν κάπως χαμηλότερο των άλλων.
Στο βόρειο μέρος των τειχών που αποτελούσαν το προτείχισμα της Ακρόπολης της Θεσσαλονίκης -έσχατο καταφύγιο των κατοίκων σε περίπτωση εισβολής- συναντούμε και τις 2 στρατηγικές πύλες της, γνωστές και ως Πορτάρες.
Ο Πύργος του Τριγωνίου, μαζί με αυτόν του Βαρδαρίου και το Λευκό Πύργο, αποτελούσαν τα ισχυρότερα οχυρά της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
