Η Αυτόνομη Μοναστική Πολιτεία του Άγιου Όρους.
Η Ιερά Κοινότητα Αγίου Όρους συνιστά ένα αυτοδιοίκητο και αυτόνομο τμήμα του Ελληνικού Κράτους.
Βρίσκεται στη χερσόνησο του Όρους Άθως της Χαλκιδικής το οποίο έχει υψόμετρο 1070 μ.
Πολιτικά υπάγεται στο υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδος, όσον αφορά τη θρησκευτική ζητήματα ανήκει στο Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης.
Παρόλο ότι, από το 843 υπήρχαν κάποιες ομάδες ασκητών, εντούτοις, η επίσημη έναρξη της οργάνωσης του μοναστηριακού βίου έγινε με την ανέγερση της Μονής της Μεγίστης Λαύρας από τον όσιο Αθανάσιο το 963.
Το πρώτο «Τυπικό» δηλαδή ας πούμε το Σύνταγμα το οποίο καθόριζε τους κανόνες του κοινοβιακού βίου του Αγίου Όρους υπογράφηκε από τον αυτοκράτορα Ιωάννη Τσιμισκή το 972.
Το «Τυπικό» το οποίο ονομάζεται και «Τράγος» διότι γράφτηκε σε δέρμα τράγου, φυλάσσεται στο Πρωτάτο.
Το 1043 υπογράφτηκε από τον Κωνσταντίνο Μονομάχο το «Τυπικό» ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό διάταγμα το οποίο απαγορεύει στις γυναίκες να εισέρχονται στο Περιβόλι της Παναγίας, όπως ονομάζεται η όλη περιοχή του Άθω.
Το 1045 η χερσόνησος του Άθω πήρε το όνομα Άγιον Όρος.
Σήμερα στο Άγιο Όρος υπάρχουν 20 Κοινόβιες Ιερές Μονές, εκ των οποίων οι περισσότερες είναι Ελληνικές εκτός από μία Ρωσική, μία Σέρβικη και μία Βουλγάρικη.
Οι Ιερές Μονές του Αγίου Όρους, οι καλούμενες και Αθωνικές, είναι αυτοδιοίκητες και διοικούνται σύμφωνα με ένα εσωτερικό κανονισμό, τον οποίο ψηφίζουν οι ίδιες οι Μονές και εγκρίνει η Ιερά Κοινότητα.
Στην Ουρανούπολη
Στα σύνορα του Αγίου Όρους, δεσπόζει η πανέμορφη Ουρανούπολη οποία θεωρείται η πύλη, ή το κατώφλι όπως λέγεται της εισόδου του Αγίου Όρους.
Βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Άθως και είναι το τελευταίο κοσμικό χωριό πριν μπει κάποιος στο Άγιο Όρος.
Καθημερινά οι προσκυνητές του Άγιου Όρους μπορούν να το επισκεφτούν με τα καραβάκια τα οποία ξεκινούν από την Ουρανούπολη και φτάνουν μέχρι τη λιμάνι της Δάφνης, το οποίο είναι το επίνειο του Αγίου Όρους.
Τους καλοκαιρινούς μήνες εκτελούνται κρουαζιέρες από το λιμάνι της Ουρανούπολης προς τη δυτική πλευρά του Άθω.
Έτσι δίνεται δίδεται στους επισκέπτες η ευκαιρία να δουν έστω κι από μακριά ένα μεγάλο αριθμό Μοναστηριών.
Στα νοτιοδυτικά του χωριού βρίσκεται ο πολύ εντυπωσιακός και εξαιρετικά διατηρημένος Βυζαντινός πύργος του Προσφορίου που χρονολογείται από το 14ο αιώνα.
Η Ουρανούπολη έλαβε τη σημερινή της ονομασία γύρω στα 1960, οπότε και ξεκίνησε να αναπτύσσεται τουριστικά.
Στο Μικρό Καραβάκι που θα μας Μεταφέρει στο Λιμανάκι της Δάφνης
Το Λιμανάκι της Δάφνης
Στο μικρό, γραφικό αλλά πολύ ζωντανό λιμανάκι της Δάφνης.
Η Δάφνη είναι ένας μικρός οικισμός με πληθυσμό περίπου 30 – 40 άτομα.
Βρίσκεται στη δυτική πλευρά της χερσονήσου του Άθω.
Τα καραβάκια με τους προσκυνητές που θέλουν να επισκεφθούν τα Μοναστήρια του Όρους ξεκινούν από την Ουρανούπολη και κάνοντας μια διαδρομή 45 λεπτών κατευθύνονται στη Δάφνη η οποία και αποτελεί το δυτικό επίνειο του ΄Αγίου Όρους.
Είναι το λιμάνι του Αγίου Όρους από το οποίο μπορεί κάποιος να επισκεφθεί τα Μοναστήρια της νοτιοδυτικής και κεντρικής περιοχής πλευρά του Όρους.
Υπάρχουν κάποιες υπηρεσίες όπως Ταχυδρομείο Τελωνείο, Αστυνομία κλπ.
Επίσης υπάρχουν κάποια καταστήματα τα οποία πουλούν διάφορα προϊόντα των Μοναστηριών.
Το Αμάξι που θα μας Μεταφέρει στις Καρυές
Υπάρχει και Λεωφορείο
Στις Καρυές – Στο Πρωτάτο η Συνάντηση με τον Πρώτο
Οι Καρυές από τον 10 αιώνα ήδη είναι η πρωτεύουσα του Αγίου Όρους.
Στις Καρυές είναι η έδρα του Πρώτου.
Εδώ βρίσκεται το κτήριο της Ιεράς Κοινότητας.
Σε αυτό το κτήριο συνεδριάζουν ο Πρώτος και οι εκπρόσωποι ( Ηγούμενοι) των 20 Μοναστηριών του Όρους κι οι οποίοι αποτελούν την Ιερά Επιστασία του Αγίου Όρους.
Οι εκπρόσωποι διαμένουν σε ειδικά καταλύματα τα επονομαζόμενα Κονάκια.
Ο Καθεδρικός Ναός των Καρυών είναι το Πρωτάτο.
Το Πρωτάτο είναι η έδρα του Πρωτοεπιστάτη δηλαδή του Πρώτου.
Είναι ένας πανέμορφος ναός με εξαιρετική εικονογράφηση η οποία φιλοτεχνήθηκε το 13 αιώνα από το αγιογράφο Μανουήλ Πανσέληνο
έναν από τους σπουδαιότερους αγιογράφους της εποχής.
Εκτός από την αγιογράφηση του Μανουήλ Πανσελήνου ο ναός φιλοξενεί τη θαυμάσια εικόνα της Μαρίας Θεοτόκου «ΆξιονΕστί».
Στο Πρωτάτο γίνονται όλες οι Λειτουργίες στις οποίες συμμετέχουν ο Πρώτος και οι ηγούμενοι των μονών.
Στις Καρυές βρίσκεται και ο πολιτικός διοικητής του Όρους, όπως και οι διάφορες υπηρεσίες, ΔΕΗ ΟΤΕ κλπ.
Στο αρχειοφυλάκιο του Πρωτάτου φυλάσσεται το πρώτο Τυπικό του Αγίου Όρους, ο λεγόμενος «Τράγος» (972), με το οποίο εισάγεται επίσημα το κοινοβιακό σύστημα στο Άγιο Όρος και το οποίο διασώζει την ιδιόχειρη υπογραφή του αυτοκράτορα Ιωάννη Τσιμισκή.
Οι Καρυές βρίσκονται σε υψόμετρο 233 μέτρων και έχουν πληθυσμό 260 τόμων.
Η Ιερά Μονή Δοχειαρίου
Η Μονή ιδρύθηκε στα μέσα του 10 αιώνα από το μοναχό Ευθύμιο ο οποίος ήταν μαθητής του Οσίου Αθανασίου και Αρχειάρχης, δηλαδή αποθηκάριος στη Μονή Μεγίστης Λαύρας.
Από τη λέξη Αρχειάριος η Μονή ονομάστηκε Μονή Αρχειαρίου.
Η μονή διαθέτει βιβλιοθήκη με περισσότερα από 3.000 βιβλία και πάρα πολλά χειρόγραφα.
Η Μονή είναι ελληνική και γιορτάζει την ημέρα των Αρχαγγέλων στις 8 Νοεμβρίου.
Σήμερα η Μονή έχει 25 μοναχούς
Στα μέσα του 16ου αιώνα (1568) κτίστηκε και εικονογραφήθηκε ο καθολικός Ναός και η τράπεζα. Οι τοιχογραφίες του Καθολικού αποδίδονται στον Κρητικό ζωγράφο Τζώρτζη.
Οι τοιχογραφίες του Καθολικού αποδίδονται στον Κρητικό ζωγράφο Τζώρτζη
Η ίδρυση της Μονής ανάγεται στο δεύτερο μισό του 10ου αιώνα και αποδίδεται στον Ευθύμιο, μαθητή του Οσίου Αθανασίου της Λαύρας, ο οποίος είχε στην υπηρεσία του “Δοχείου”, εξ ου και η ονομασία Δοχειαρίου.
Στα μέσα του 16ου αιώνα (1568) κτίστηκε και εικονογραφήθηκε ο καθολικός Ναός και η τράπεζα
Η τοιχογράφηση της τράπεζας χρονολογείται στα 1676 και 1700 (βόρειο τμήμα).
Οι τοιχογραφίες του Καθολικού αποδίδονται στον Κρητικό ζωγράφο Τζώρτζη.
Επίσης αξιοσημείωτη είναι και η βιβλιοθήκη της Μονής, όπου εκτός από τα πολύ σημαντικά ιστορικά έγγραφα, φυλάσσονται και περισσότερα από 400 χειρόγραφα.
Είναι πολύ όμορφο παραλιακό μοναστήρι.
Η Ιερά Μονή Ξενοφώντος
Το μοναστήρι αγγίζει τη θάλασσα και έχει περίπου 45 μοναχούς.
Οι πολύ σημαντικές τοιχογραφίες της Μονής είναι έργο του κρητικού ζωγράφου Αντωνίου, οποίος τις φιλοτέχνησε το 1554 και οι οποίες σώζονται, όπως επίσης σώζεται και το ξυλόγλυπτο τέμπλο του μοναστηριού που κατασκευάστηκε το 18 αιώνα.
Σημαντικά κειμήλια της μονής είναι οι δύο ψηφιδωτές εικόνες των Αγίου Γεωργίου και Αγίου Δημητρίου.
Νομίζω ότι πρόκειται για δύο σπάνιες φορητές ψηφιδωτές εικόνες.
Το Μοναστήρι έχει μια βιβλιοθήκη με περίπου 4.000 βιβλία και πάρα πολλά χειρόγραφα.
Η μονή κατέχει σαν μέγα θησαυρό τη θαυματουργή εικόνα της Θεοτόκου της Οδηγήτριας
Η Ιερά Μονή Αγίου Παντελεήμονος – Το Ρώσικο Μοναστήρι
Βλέποντας τη Μονή του Αγίου Παντελεήμωνος από το καραβάκι, σου γεννάται η εντύπωσή ότι βλέπεις μια παραθαλάσσια πολιτεία με μεγάλα και πολλά κτήρια, άλλα εξαιρετικά φροντισμένα και άλλα εγκαταλειμμένα.
Πράγματι πρόκειται για ένα τεράστιο μοναστήρι το οποίο, μπορεί στην εποχή μας να φιλοξενεί περίπου 40 μοναχούς, παλαιότερα όμως φιλοξενούσε 1.000.
Σύμφωνα με πληροφορίες στις αρχές του 20ου αιώνα στη μονή υπήρχαν 2.000 μοναχοί.
Πρέπει να τονίσουμε ότι η τραπεζαρία του μοναστηριού μπορεί να χωρέσει και 1000 φιλοξενούμενους.
Πάντα οι μοναχοί της μονής ήταν Έλληνες και Ρώσσοι.
Πότε υπερτερούσαν οι Ρώσοι οπότε το μοναστήρι έπεφτε στα χέρια των Ρώσσων και πότε υπερτερούσαν οι Έλληνες οπότε το μοναστήρι έπεφτα στα χέρια των Ελλήνων.
Π.χ το 1497 υπερτερούσαν οι Ρώσσοι, το 18 αιώνα τη ξαναπαίρνουν οι Έλληνες.
Το 1875 τη ξαναπαίρνουν οι Ρώσσοι.
Από αυτή τη χρονιά πάρθηκε η απόφαση η λειτουργία να γίνεται και στις δύο γλώσσες.
Στην μονή είναι εγκατεστημένη αδελφότητα 40 μοναχών.
Στη βιβλιοθήκη της μονής υπάρχουν και φυλάσσονται πολύ θησαυροί, όπως 1320 ελληνικά και 600 σλάβικα χειρόγραφα, 20.000 βιβλία και στις
δύο γλώσσες.
Στη Μονή φυλάσσονται πολλές φορητές εικόνες και ένα πλήθος κειμηλίων και αμφίων.
Εδώ υπάρχει και η δεύτερη μεγαλύτερη καμπάνα στον κόσμο.
Έχει βάρος 13 τόνους, περιφέρεια 8.71 μέτρα και διάμετρο 2,71 μέτρα.
Εκτός από τη τεράστια καμπάνα η Μονή έχει και άλλες 32 καμπάνες.
Αξίζει τον κόπο να επισκεφθείτε την τεράστια καμπάνα της Μονής.
Είναι η δεύτερη μεγαλύτερη καμπάνα στον κόσμο και έχει βάρος 13 τόνους.
Το 1765 το μοναστήρι μεταφέρθηκε πλάι στη θάλασσα και ονομάστηκε Ρούσικο.
Στη σημερινή της θέση κοντά στη θάλασσα, μεταφέρθηκε το 1765 με την ονομασία Ρούσικο.
Το Καθολικό που είναι αφιερωμένο στον Άγιο Παντελεήμονα, άρχισε να κτίζεται το 1812 και τελείωσε το 1821.
Η Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας
Η μονή της Σίμωνος Πέτρα έχει επτά ορόφους, και ίσως είναι το ποιο εντυπωσιακό και επιβλητικό μοναστήρι του Αγίου Όρους.
Το όνομά της το πήρε από τον ιδρυτή της, τον Όσιο Σίμωνα ο οποίος μόνασε εκεί τον 14 αιώνα και ο οποίος μάλιστα καταρχήν την ονόμασε Νέα Βηθλεέμ.
Αργότερα όμως της έδωσε το όνομα Σίμωνος Πέτρα από το όνομά του και λόγω του ότι ήταν κτισμένη πάνω σε ένα μεγάλο βράχο.
Συχνά την ονομάζουν και Σιμωνόπετρα.
Το Καθολικό της Μονής δηλαδή ο ναός που βρίσκεται στο κέντρο του μοναστηριού κτίστηκε μετά την τελευταία πυρκαγιά και δεν είναι τοιχογραφημένο.
Η Μονή κάηκε πολλές φορές, το 1580, το 1626 και για τελευταία φορά κάηκε φορά ολοκληρωτικά το 1891.
Ξαναχτίστηκε με τη βοήθεια εράνων στη Ρωσία.
Στη Μονή υπάρχει μια αδελφότητα 60 μοναχών, και γιορτάζει στις 25 Δεκεμβρίου τη Γέννηση του Χριστού.
Η Ιερά Μονή Γρηγορίου
Η Μονή Γρηγορίου είναι κτισμένη πάνω στη θάλασσα, τον 14ο αιώνα και είναι αφιερωμένη στον ‘Αγ. Νικόλαο.
Η Μονή Γρηγορίου κτίστηκε τον 14ο αιώνα πλάι στη θάλασσα και είναι αφιερωμένη στον ‘Αγ. Νικόλαο.
Δεν υπάρχουν πληροφορίες για εκείνη την εποχή.
Ο Ρώσος περιηγητής του 18ου αιώνα Μπάρσκυ αναφέρει ότι η μονή ανακαινίζεται το 1500, οτι είναι η μικρότερη από τις μονές και ότι στην μεγάλη πυρκαγιά του 1761 χάθηκαν σχεδόν όλα τα κειμήλια και τα έγγραφα που υπήρχαν εκεί.
Μετά ακολουθεί μία περίοδος ερήμωσης, όταν με την βοήθεια ηγεμόνων της Μολδοβλαχίας, η Μονή ανοικοδομείται.
Μέσα στο Καθολικό της Μονής φυλάσσονται πολλά κειμήλια και εικόνες, από τις οποίες ξεχωρίζουν εκείνες του Αγ. Νικολάου, της Θεοτόκου Γαλακτοτροφούσας και της Θεοτόκου Παντάνασσας.
Στη βιβλιοθήκη φυλάσσονται 297 χειρόγραφα, περίπου 4.000 βιβλία και πολλά έγγραφα.
Στη μονή είναι εγκατεστημένη αδελφότητα 70 μοναχών.
Σύμφωνα με χειρόγραφο ιδρύθηκε από τον Όσιο Γρηγόριο τον Σιναϊτη.
Το Καθολικό τοιχογραφήθηκε το 1779 από τους ζωγράφους Γαβριήλ και Γρηγόριο από την Καστοριά.
Στη βιβλιοθήκη φυλάσσονται 297 χειρόγραφα, περίπου 4.000 βιβλία και πολλά έγγραφα.
Η Μονή Γρηγορίου κατέχει τη δέκατη έβδομη θέση στην ιεραρχία των καθιδρυμάτων του Αγίου Όρους.
Η Μονή Γρηγορίου είναι 17η στην ιεραρχία των μονών του Αγίου Όρους.
Η Ιερά Μονή Αγίου Παύλου
Η Μονή Παύλου βρίσκεται περίπου μισή ώρα μακριά από τη θάλασσα και σε ένα υψόμετρο 140 μέτρων.
Ιδρύθηκε τον 9ο αιώνα από τον Παύλο Ξεροποταμίτη, είναι αφιερωμένη στην Υπαπαντή του Χριστού και γιορτάζει στις 2 Φεβρουαρίου.
Το Μοναστήρι καταστράφηκε επανειλημμένα από διάφορες αιτίες,το δε Καθολικό της δηλαδή ο Ναός που βρίσκεται στο μέσο του μοναστηριού αποπερατώθηκε το 1844,
Σήμερα έχει δώδεκα παρεκκλήσια και δύο σκήτες , τη Νέα σκήτη και τη σκήτη του Αγίου Δημητρίου του Λάκου.
Η Μονή εκτός από τα διάφορα κειμήλια και φορητές Εικόνες έχει και μια βιβλιοθήκη η οποία περιλαμβάνει 12,000 βιβλία και πάρα πολλά χειρόγραφα.
Είναι κοινόβιο, και φιλοξενεί μια αδελφότητα 30 μοναχών.
