Ο Λευκός Πύργος είναι ένας αμυντικός οχυρωματικός πύργος ο οποίος κτίστηκε από τους Τούρκους το 1457-1470.
Κτίστηκε σε χώρο όπου υπήρχε ήδη ένας παλιός Βυζαντινός Πύργος.
Είναι ένας κυλινδρικός πύργος με ύψος 33,9 μέτρα, 6 ορόφους, και περίμετρο 70 μ.
Υπάρχει εσωτερική λεία σκάλα μήκους 120 μέτρων, η οποία ενώνει τους 6 ορόφους.
Κάθε όροφος διαθέτει μια κυκλική αίθουσα με διάμετρο 8.5 μέτρων. και κάποια μικρά δωμάτια.
Γύρω από τον πύργο υπήρχε χαμηλός οκταγωνικός περίβολος (προτείχισμα) με τρεις επίσης οκταγωνικούς πύργους, το οποίο κατεδαφίστηκε το 1911 ή 1917.
Ο περίβολος αυτός χρησίμευε κυρίως για να προστατεύει τον Πύργο από τη θάλασσα αλλά θεωρείται πιθανή η χρήση του και για την τοποθέτηση βαρειών πυροβόλων τα οποία θα έλεγχαν την ακτογραμμή και το λιμάνι
Ο Λευκός Πύργος είναι ένα κτίσμα σύμβολο της πόλης μας.
Βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της παλαιάς παραλίας της Θεσσαλονίκης ακριβώς στο σημείο που άπτεται η ανατολική σειρά των τειχών με τα τείχη της παραλίας, τα οποία δεν υπάρχουν πλέον.
Ο εξώστης που υπάρχει στον τελευταίο όροφο προσφέρει στον επισκέπτη μια θαυμάσια πανοραμική θέα της πόλης της Θεσσαλονίκης και του Θερμαϊκού Κόλπου.
Το Όνομα Λευκός Πύργος δεν είναι το μοναδικό που του αποδόθηκε στα ~500 χρόνια της ύπαρξής του.
Αντιθέτως άλλαξε ένα σωρό από ονόματα.
Μια επιγραφή που υπήρχε στην είσοδο του του εξωτερικού περιτειχίσματος του Λευκού Πύργου το οποίο δεν υπάρχει πλέον, ανέφερε με ημερομηνία 1535-1536 ότι η αρχική ονομασία του ήταν Πύργος του Λέοντος.
Τον 17 αιώνα τον ονόμασαν Το Φρούριο της Καλαμαριάς (Kelemeriye Kal’asi)
Κατά καιρούς τον 18 αιώνα ονόμαζαν Ο Πύργος των Γενίτσαρων, η Πύργος του Αίματος (Kanli Kule), διότι λειτουργούσε σα φυλακή των βαρυποινιτών και μελλοθανάτων τους οποίους εκτελούσαν οι Γενίτσαροι.
Δύο λόγια σχετικά της επωνυμίας που του δώσανε ως Λευκός Πύργος.
Το 1883 ο Σουλτάνος Αβδούλ – Χαμίτ ο Β διαβάζοντας κάποιες αναφορές από τη Θεσσαλονίκη, πρόσεξε ότι το Λευκό Πύργο τον ονόμαζαν Πύργο του αίματος.
Φαίνεται ότι δεν του καλάρεσε και στέλνει στις αρχές της Θεσσαλονίκης, μια διαταγή σύμφωνα με τη οποία στο εξής ο Πύργος θα ονομάζεται Λευκός Πύργος (Beyaz-Kule), όνομα το οποίο καθιερώθηκε μέχρι τις ημέρες μας.
Και κάτι ακόμη.
Λαμβάνοντας υπόψιν ότι ο πύργος ήταν άθλιος στην εξωτερική του εμφάνιση και γεμάτος αίματα, ένα Εβραίος κατάδικος με το όνομα Nathan Guidili, το 1891 δέχθηκε να βάψει με ασβέστη τον Πύργο άσπρο και με ανταμοιβή την ελευθερία του.
Τον ασβέστωσε σε ένα χρόνο και κέρδισε όχι μόνο την ελευθερία του αλλά και μια θέση στην ιστορία της Θεσσαλονίκης.
Μετά την απελευθέρωση (1912) το μνημείο περιήλθε στο ελληνικό δημόσιο και στους χώρους του εγκαταστάθηκαν κατά καιρούς η αεράμυνα της πόλης, το εργαστήριο Μετεωρολογίας του Πανεπιστημίου και έως το 1983 συστήματα Ναυτοπροσκόπων.
Από το 1983 έως το 1985 η Αρχαιολογική Υπηρεσία πραγματοποίησε στο μνημείο εκτεταμένες εργασίες συντήρησης, αποκατάστασης και αναστήλωσης, ενώ αμέσως μετά ο Λευκός Πύργος μετατράπηκε σε πολιτιστικό χώρο, φιλοξενώντας διάφορες εκθέσεις.
Από το 2008 λειτουργεί ως μουσείο και είναι ένα από πιο γνωστά σύμβολα πόλεων.
